|
Шунга кўра, оятлар оқими асосий эътибор нафақани одамларни Исломга мажбурлаб киритиш учун восита қилмасликка қаратилган ҳолда бир маромда кетяпти.
Шуни айтиб ўтиш мақсадга мувофиқки, одамларни Исломга киритишга мажбурламаслик дегани уларни шаръий ҳукмларга риоя қилишга ҳам мажбурламаслик дегани эмас. Ислом давлати томонидан шаръий ҳукмлар уларга нисбатан ҳам татбиқ этилади. Шундай қилиш фарздир.
Буни
لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ
– „Динга зўрлаб (киритиш) йўқдир“. [2:256]
деган оятнинг тафсирида айтиб ўтдик. Ўшанга мурожаат қилинсин.
Аллоҳ Таоло инфоқ қилиш хусусидаги оятларни якунлар экан, бу муборак оятда инфоқ қилишга алоқадор бошқа бир ҳукмларни баён қилади. Юқорида инфоқ қилиш миннатдан, озордан холи бўлиши, риё учун қилинмаслиги, молнинг ёмон жойидан ажратилмаслиги ҳақида баён қилинганди.
Энди бу муборак оятда Аллоҳ Таоло холис Худонинг юзи учун инфоқ қилган киши ҳеч нарса йўқотмаслигини, бу иши учун савоб олишини, бу дунёда ҳам, охиратда унинг ажри тўла қилиб берилишини баён қиляпти.
لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ
Пайғамбар с.а.в.га қилинган хитоб у кишининг умматига қилинган хитобдир. Яъни, сиз уларни мажбурлаб ҳидоятга бошлашга мукаллаф эмассиз. Таклиф сўзи (عَلَيْكَ )дан олинган. Ҳидоят бу Ислом.
(وَلَـكِنَّ اللّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ балки Аллоҳ Ўзи истаган кишиларни ҳидоят қилади). Яъни, Аллоҳ ҳамма одамларни ҳидоятга бошлашга Қодир. Лекин У Зотнинг ҳикмати уларнинг ўз ихтиёраларига ташлаб қўйишни тақозо этди.
فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ
– „Бас, уларнинг орасида мўминлар ҳам бор, кофирлар ҳам“. [2:253]
( وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ қандай яхшилик (мол) инфоқ-эҳсон қилсангизлар, бас, ўзингиз учундир)даги (مَا ) шартийя (مِنْ ) табъизийя. Яъни, (خَيْرٍ ) яхшиликнинг бир қисми. Чунки агар яхшилик инфоқ билан бирга келса, мол маъносида бўлади. Агар инфоқ билан бирга келмаса, унинг мол бўлиши зарурат бўлмайди, бошқа маънода келиши ҳам мумкин.
163-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232